Roedd Rheolwr Adran y Tîm Asesu a Chymorth wedi nodi bod angen adolygu a diwygio’r Hyfforddiant Ymchwilio i Weithwyr Cymdeithasol (SWIT). Roedd yr hyfforddiant wedi bod ar y ffurf bresennol ers nifer o flynyddoedd a chytunwyd bod angen ei diweddaru i gyflwyno hyfforddiant mwy perthnasol ar faterion arfer cyfredol.

Darparwyd yr hyfforddiant dros 5 diwrnod i 18 o staff. Roedd gweithwyr cymdeithasol o Gonwy a Sir Ddinbych gan gynnwys y Gwasanaeth Anabledd yn bresennol. Am y tro cyntaf ers diddymu’r Hyfforddiant Ymchwilio ar y Cyd (JIT) estynnwyd y gwahoddiad am yr hyfforddiant i gydweithwyr o Heddlu Gogledd Cymru ac roedd swyddogion o dîm Onyx hefyd yn bresennol. Mae’r tîm Onyx yn dîm newydd a ffurfiwyd sy’n gweithio gyda Phlant sydd mewn perygl o Gam-fanteisio’n Rhywiol ar Blant.

Aliniwyd yr hyfforddiant â’r broses Gweithwyr Cymdeithasol yn unol â Gweithdrefnau Amddiffyn Plant Cymru Gyfan 2008 a’r categorïau o Gam-drin Corfforol, Rhywiol, Esgeulustod ac Emosiynol. Darparwyd yr hyfforddiant gan nifer o weithwyr proffesiynol yn eu maes eu hunain, gan gynnwys Gweithiwr Cymdeithasol Annibynnol (Pennaeth blaenorol y Gwasanaethau Plant) yn canolbwyntio ar Esgeulustod a Cham-drin Emosiynol; Paediatregydd Cymunedol yn trafod cam-drin corfforol wedi’i ddarlunio gan luniau o wahanol senarios a chymharu damweiniau annamweiniol gyda rhai damweiniol; Swyddogion yr Heddlu sy’n arbenigo mewn cam-drin ar-lein; a defnyddiwr gwasanaeth sydd wedi profi blynyddoedd o gam-drin domestig yn cyflwyno eu stori mewn modd grymus a didwyll.

Am y tro cyntaf darparom senario byr a actiwyd gan y Grŵp Drama o Goleg Llandrillo, a gafodd effaith sylweddol ar y gynulleidfa.  Yn dilyn y cyflwyniadau cafodd y staff a oedd yn bresennol y cyfle i ddangos eu dehongliad o’r dysg.  Gwnaed hyn gyda chymorth y myfyrwyr drama a ddychwelodd yn ddiweddarach yn ystod y cwrs i actio senarios amddiffyn plant realistig.

Roedd yr adborth a ddarparwyd yn ardderchog ac mae’r buddsoddiad i ail-ganolbwyntio’r SWIT wedi darparu arf dysgu effeithiol.

Mae’r Gwasanaethau Plant yn derbyn nifer uchel o atgyfeiriadau nad ydynt yn cyrraedd y trothwy ar gyfer gwasanaeth gan Cymorth i Deuluoedd ac Ymyrraeth. Yn ogystal, bu oedi wrth ddarparu gwasanaethau ar gyfer y rhai hynny sy’n cwrdd y trothwy o ganlyniad i wybodaeth annigonol yn yr atgyfeiriad gwreiddiol.  Teimlai rheolwyr y Tîm Asesu a Chymorth felly fod angen buddsoddiad mewn cyflwyno hyfforddiant yn uniongyrchol i staff Addysg ac Iechyd er mwyn gwella pa mor briodol yw’r wybodaeth a dderbynnir a’i ansawdd.

Trefnwyd tri digwyddiad hyfforddi fesul gwasanaeth, gan dargedu 180 o staff. Roedd yr hyfforddiant yn darparu gwybodaeth ac enghreifftiau o ran pryd i wneud atgyfeiriad a sut i wneud atgyfeiriad o ansawdd da i’r Gwasanaethau Plant. Roedd yr hyfforddiant yn rhoi eglurhad dros y gwahaniaeth rhwng atgyfeiriad Plentyn Mewn Angen ac atgyfeiriad Amddiffyn Plant ac yn darparu enghreifftiau o atgyfeiriadau da a golwg ar ansawdd gwael rhai o’r atgyfeiriadau a dderbyniwyd. Roedd yr hyfforddiant yn egluro’r trothwy i dderbyn gwasanaeth gan y Gwasanaethau Plant a hefyd yn rhoi cyfle i ddatblygu perthnasau gwaith cadarnhaol gyda chydweithiwr o asiantaethau eraill.

Cafwyd adborth cadarnhaol iawn o’r digwyddiadau hyfforddi hyn, ac o ganlyniad, rydym yn derbyn atgyfeiriadau o ansawdd gwell sy’n darparu’r wybodaeth sy’n caniatáu i’n rheolwyr wneud penderfyniadau gwybodus heb oedi diangen.  Dylai data o 2016/2017 ddarparu tystiolaeth o effeithiolrwydd yr hyfforddiant a gyflwynir ac a yw wedi cael y canlyniad a ddymunir.

O fewn y cyfryngau mae Cam-fanteisio’n Rhywiol ar Blant (CSE) wedi cael llawer o sylw yn ystod y 12 mis diwethaf.  Gan fod y gwasanaeth ‘drws ffrynt’ o fewn Plant, Teuluoedd a Diogelu, mae’n rhaid i ni sicrhau ein bod yn darparu gwasanaeth gyda staff medrus iawn sydd â gwybodaeth gyfoes ar y tueddiadau presennol a datblygu arfer. Yng Nghonwy ac yn enwedig y Timau Asesu a Chymorth ac Ymyrraeth Teuluoedd cydnabuwyd y dylai ein staff gael gwell hyfforddiant ar gam-fanteisio’n rhywiol ar blant er mwyn ymateb yn effeithiol i’r pryder cynyddol.

Gall staff yn gyffredinol gael mynediad i hyfforddiant ymwybyddiaeth sylfaenol ond yng Nghonwy rydym yn cydnabod yr angen i ddarparu gwasanaeth effeithiol i deuluoedd yn enwedig gyda’r risg gynyddol a gyflwynwyd i blant drwy gyfryngau cymdeithasol.  Y nod yw parhau i wella sgiliau’r gweithlu i ddarparu ymyrraeth uniongyrchol i’r plant sydd mewn perygl o gam-fanteisio rhywiol. Gwnaethom waith ymchwil i nodi a chomisiynu sefydliad i gyflwyno pecyn hyfforddiant pwrpasol 2 ddiwrnod o hyd.  Gwnaethom dargedu sgiliau, offer a gwybodaeth ymarferol yn benodol i ymgysylltu, a gweithio gyda phlant a’u teuluoedd sydd mewn perygl o gam-fanteisio rhywiol.

Roedd yr hyfforddiant yn canolbwyntio ar gyflwyno awgrymiadau ar ymyriadau i gynorthwyo’r gwaith uniongyrchol a wneir gan weithwyr cymdeithasol a gweithwyr ymyrraeth yn eu cyswllt â’r plant a’r bobl ifanc mwyaf diamddiffyn.   Roedd yr adborth yn gadarnhaol dros ben ac rydym yn bwriadu comisiynu’r hyfforddiant eto er mwyn rhoi cyfle i weithwyr proffesiynol ychwanegol nad ydynt yn gallu dod i’r digwyddiad cyntaf. Mae’r offer a ddarperir wedi cynyddu sail sgiliau ein gweithlu i alluogi cymorth effeithiol i deuluoedd a lleihau risg.  Mae’r adnoddau hefyd yn cael eu rhannu gyda gweithwyr proffesiynol eraill.  Er ei bod yn rhy fuan i adrodd ar fesurau neu ganlyniadau diriaethol, mae’r hyfforddiant hwn yn elfen bwysig o ddatblygu fframwaith amlasiantaethol i gwrdd â’r her hon.